Buhar kazanları Sanayi Devrimi’nden önce keşfedilmeye başlamış ve devrim ile birlikte endüstriyel alanlar başta olmak üzere çeşitli alanlarda kullanılmaya başlamıştır. Üretim biçimlerinde köklü bir değişim yaşanmasına neden olan buhar kazanları, esasında basit bir çalışma mantığına sahiptir. Buhar kazanı çalışma prensibi çeşitli yakıtlardan elde edilen ısı ile suyun kaynatılması ve kaynayan suyun borular aracılığı ile kullanılacak sisteme taşınmasıdır. Buhar kazanı modellerine göre değişik ısıtma sistemleri bulunmaktadır. Bu yöntemle elde edilen buhar, ısı ve enerji gereksinimini karşıladıktan sonra yeniden su haline gelmekte ve su bölmesine aktarılmaktadır. Ancak buhar kazanlarında kullanılan suyun arıtılması büyük önem taşımaktadır. Zira normal suyun içerisinde bulunan kireç ve türevi maddelerin zamanla kazana zarar vermesi mümkündür. Ayrıca kireçli sularda buharlaşma daha zordur. Bu da aynı miktardaki suyu ısıtmak için daha fazla yakıt kullanımına ve dolayısıyla maliyetlerin artmasına neden olmaktadır.
Buhar Kazanı Kullanmanın Sağladığı Avantajlar
Sanayi Devrimi’nin üzerinden geçen yüzyıllara rağmen buhar kazanlarının yaygın olarak kullanılmaya devam edilmesinin temelinde, sağlamış oldukları avantajlar yer almaktadır. Bu avantajlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Enerji Tasarrufu: Daha önce de bahsedildiği gibi buhar kazanlarından elde edilen buhar, sistemdeki dolaşımından sonra yeniden sıvı hale gelerek su deposuna dönmektedir. Bu da her kullanım sonrasında su değişimini engelleyen bir durumdur. Yani aynı su ile defalarca buhar üretimi yapılabilmektedir. Ayrıca suya dönüşen buharın zaten belirli bir sıcaklıkta olması, sıfırdan ısıtmak için gerekli olandan daha az enerji kullanımını anlamına gelmektedir. Her iki açıdan da buhar kazanı enerji ve kaynak tasarrufu sağlamaktadır.
- Düşük Isı Kaybı: Genellikle buhar kazanları, kapalı devre sistemlerdir. Bu tür sistemlerde buharın ve dolayısıyla ısının tesisat dışına çıkabilmesi mümkün değildir. Böylelikle ısı kaybı önlenmekte ve ısınma maliyetleri minimum düzeyde kalmaktadır.
- Düşük Yatırım Gideri: Buhar kazanlarının sistemleri, aynı işlevi gören diğer sistemler ile kıyaslandığında daha düşük ilk yatırım maliyetine sahip olduğu görülmektedir. Özellikle yatırım bütçesinin sınırlı olduğu durumlar için buhar kazanları idealdir.
- Güvenli ve Çevre Dostu: Buhar kazanı çalışma prensibi gayet güvenlidir. Bu sistemlerde patlama ya da alevlenme gibi riskler minimum düzeydedir. Ayrıca buhar kazanları çevre dostudur. Buharın herhangi bir atığının olmaması, onu cazip kılan nedenlerden biridir.
Buhar Kazanı Kullanım Alanları
Yukarıda anlatılan avantajlar ve daha fazlası dolayısıyla buhar kazanları her geçen gün daha fazla alanda kullanılmaktadır. Halihazırda bu kazanların en sık görüldüğü yerler endüstriyel tesislerdir. Buharın ısınmanın yanı sıra güçlü bir enerji kaynağı olması, bu kazanların endüstriyel değerlerinin artmasına neden olmaktadır. Petrol ürünleri ile kimyasal ürünlerin işlendiği ya da farklı işlemlerden geçirildiği petrokimya işletmeleri, buhar kazanının görülme sıklığının yoğun olduğu alanlardandır. Bununla birlikte rafinerilerde, endüstriyel ısıtma ya da bina ısıtma sistemlerinde, gıda endüstrisinde, ağaç ve kağıt işleme sanayide, kauçuk üretiminde, termik santrallerde ve ilaç üretim tesislerinde de buhar kazanı kullanımına rastlamak mümkündür.
Buhar Kazanı Bakımı
Buhar kazanlarının kullanımı kadar bakımı da önem arz etmektedir. Özellikle buhar üretimi için kullanılan suyun kireçli olması, zaman içerisinde kazan içerisinde kireçlenmeye ve kazanın işlevini yitirmesine yol açmaktadır. Bu yüzden de belirli aralıklarla kazanın iç bakımının yapılması ve buhar kazanlarının temizliği için imal edilen kimyasallar ile kireçlenme gibi sorunların giderilmesi gereklidir.
Buhar kazanları hakkında detayları bilgi için tıklayınız.