Dünyanın dörtte üçünü oluşturan sular, sahip oldukları niteliklere göre farklı şekillerde kullanılır. İnsan yaşamı için vazgeçilmez öneme sahip olan suyun içerisinde çeşitli elementler yer alır. Ancak bazı elementlerin su içerisinde yer alması, suyun kullanım alanlarının sınırlanmasına neden olur. Kalsiyum ve magnezyum bu elementlerin başında yer alır. Su içerisinde kalsiyum ve magnezyum miktarının fazla olması, suyun sert su olarak adlandırılmasına neden olur. Sert sular hem insan sağlığı hem de endüstriyel alanlar için çeşitli riskler barındırır. Suların kullanılır olup olmadığını tespit edebilmek için sertlik testine gereksinim duyulur. Suyun sertlik derecesi ölçümü için farklı yöntemler kullanılır.
Ayrıca tüm dünyada sertliği ifade etmek için farklı birimlerden yararlanılır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sularda sertliğin derecesini kimyasal olarak ifade etmek için mval/l birimini ortaya atmıştır. Buna ek olarak Alman sertlik derecesi, Fransız sertlik derecesi, Amerikan sertlik derecesi ve İngiliz sertlik derecesi gibi ölçüler de bölgesel olarak kullanılır. Sert sular ifade edilirken kalıcı sertlik ve geçici sertlik olmak üzere ikili bir ayrım yapılır. Bu ikisinin toplamı, sertlik bütünü olarak ifade edilir.
Suyun sertlik derecesi farklı ölçü birimlerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bunlar şu şekilde gösterilebilir:
- İngiliz Sertlik Derecesi: İngiliz sertlik derecesinde litre yerine galon kullanılır. 1 galon yani 0,7 litre su içerisinde 10 mg kalsiyum karbonat olması; 1 İngiliz sertlik birimi olarak ifade edilir.
- Fransız Sertlik Derecesi: Fransız derecelendirme sisteminin ölçü birimi litredir. Bu derecelendirmeye göre 1 litre su içerisinde 10 mg kalsiyum karbonat olması, 1 Fransız sertlik derecesi anlamına gelir.
- Alman Sertlik Derecesi: Alman sertlik derecesinde de ölçü olarak litre kabul edilir. Ancak kalsiyum karbonat yerine kalsiyum oksit aranır. Bu ölçüm yöntemine göre 1 litre su içerisinde 10 mg kalsiyum oksit olması 1 Alman sertlik derecesine eşdeğer sayılır.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Suyun Sertlik Derecesi Nasıl Tespit Edilir?
Ülkemizde Kullanılan Sertlik Derecesi
Türkiye’de evlerde ve endüstriyel alanlarda kullanılan suların önemli bir kısmını sert sular oluşturur. Özellikle evlerde kullanılan sert suların yumuşatılması için herhangi bir girişimde bulunulmadığı zaman, çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bunun için de suların zaman zaman analiz edilmeleri ve suyun sertlik derecesi yüksek olan yerlerde yumuşatma yöntemlerine başvurulması gerekir. Türkiye’de suyun sertliğini ifade etmek için Fransız sertlik birimi kullanılır. Bu birim kısaca FSD harfleri ile ifade edilir. Farklı ülkelerin su sertlik birimleri birbiri arasında dönüştürülebilir. Bunun için özel olarak hazırlanmış tablolar kullanılır.
Suyun Sertlik Derecesi Kaç Olmalıdır?
Suyun sertlik derecesi kullanılabilir düzeye indirilmediği zaman, kullanım alanlarında çeşitli olumsuzluklar ortaya çıkar. Degazörler ya da su şartlandırma kimyasalları sayesinde sert sular istenilen düzeye kadar yumuşatılabilir. Ancak bunun için suyun hangi aralıkta olması gerektiğinin bilinmesi gerekir. Türkiye’de geçerli olan Fransız sertlik derecesine göre, 1 ila 14 FSD arasında yer alan sular yumuşak su olarak kabul edilir. Bu aralıktaki sular hem içmek hem de endüstriyel alanlarda kullanmak için istenilen nitelikleri taşır.
14 FSD değerini geçmeyen sular için herhangi bir yumuşatma işlemine de gereksinim duyulmaz. 15 ila 18 FSD aralığında yer alan sular ise orta sert su olarak tanımlanır. Bu aralıkta yer alan suların az da olsa yumuşatma işlemlerinden geçirilmesi tavsiye edilir. Endüstriyel alanlarda kullanılması mümkün olsa bile içme ya da evlerde kullanma için bu sular önerilmez. 19 FSD ve 29 FSD arasında yer alan sular ise çok sert sular kategorisine girer. Çok sert suların evlerde ve endüstriyel alanlarda kullanılmasından önce yumuşatılması önem arz eder.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Kolorimetrik Cihaz Nedir? Nasıl Kullanılır?