Kazanlar, Endüstri Devrimi’nde yaygınlaşmaya başlayan ve günümüze kadar da hiç gerileme yaşamadan popülerliğini koruyabilen araçlardandır. Daha çok endüstriyel alanlarda kullanılan kazanlar, içerişinde bulunan yakıtın yakılması suretiyle ısı ya da basınç üretmektedir. Kazanlardan elde edilen bu ısı ve basınç ya ısınma sistemlerinde ya da güç gerektiren üretim sistemlerinin çalıştırılmasında kullanılmaktadır. Farklı özelliklerine bağlı olarak kazanlar içerisinde sınıflandırmalar mevcuttur. Bu konudaki en yaygın sınıflandırmalardan biri de yakıt türlerine göre yapılan sınıflandırmadır. Kazan çeşitleri ısı ve basınç üretmek için kullanmış oldukları yakıta bağlı olarak genellikle 3 başlık altında değerlendirilmektedir. Her yakıt grubunun farklı özellikleri bulunmaktadır.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Sanayide Enerji Verimliliğini Arttırma Yöntemleri
Katı Yakıtlı Kazanlar
Katı yakıtlı buhar kazanı modelleri, dünya üzerinden kullanılan ilk buhar kazanlarındandır. Kazanların ortaya çıktıkları dönem göz önünde bulundurulduğunda, katı yakıtlar dışındaki yakıtların yaygın olmadığını görebilmek mümkündür. Bu yüzden de katı yakıtlı kazanlar günümüzde halen daha en sık kullanılan kazan türüdür. Katı yakıtlar da kendi içerisinde doğal katı yakıtlar ve suni katı yakıtlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Doğal katı yakıtların başında kömür yer almaktadır. Yüksek kaloriye sahip olan kömür ile kısa sürede yüksek ısılara ulaşabilmek mümkündür. Taş kömürü ve linyit kömürü de bu noktada önemli bir yere sahiptir. Kömürlü kazanlar uzun yıllar boyunca bu alandaki hakimiyetlerini korumuş olsalar da günümüzde çevreci hareketlerin önem kazanmaya başlaması ve doğal kaynakların giderek tükenmesi gibi nedenlerden dolayı, son yıllarda önem kaybı yaşamaktadır. Ayrıca doğal yakıt kaynaklarının tükenmesine paralel olarak biomass enerji kaynakları da ön plana çıkmaya başlamıştır. Her ne kadar günümüzde yeteri kadar yaygın olmasa da yakın dönemde biomass yakıtların daha sık kullanılacağı düşünülmektedir. Kok ve odun kömürü ise doğal katı yakıtların bir dizi işlemden geçirilmesinden sonra kullanılan suni katı yakıtlardır. Bunların kullanımları da oldukça yaygındır.
Sıvı Yakıtlı Kazanlar
Sıvı yakıtlar ya da diğer adlarıyla akaryakıtlar da kazan sistemlerinin çalıştırılabilmesi için başvurulan yakıt türleri arasında yer almaktadır. Katı yakıtlardan sonra bulunan petrol ve türevi maddeler nedeniyle sıvı yakıtlı kazanlar da yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Ancak çevre ve sınırlılık gibi nedenler, sıvı yakıtlı kazanların da her geçen gün ortada kalkmasına ortam hazırlamaktadır. Sıvı yakıtlar arasında en çok benzin ve mazot kullanılmaktadır. Kalorilerinin yüksek olması ve kısa sürede bünyelerindeki enerji ile kazan haznesindeki suyun ısınmasını sağlamaları, sıvı yakıtların avantajlı yönüdür. Ancak sıvı yakıtların aşırı yanıcı olması, bir dizi tehlikenin de ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Bu yüzden de sıvı yakıtlı kazan çeşitleri kullanılan alanlarda, normal iş güvenliği tedbirlerine ek olarak bir dizi tedbir daha alınmaktadır.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Çevre Dostu Modüler Buhar Kazanı
Gaz Yakıtlı Kazanlar
Gaz kullanılan kazanlar son yıllarda giderek daha popüler hale gelmektedir. Bu durumun temelinde, gazların çevreye daha az zarar vermesi ve karbon salınımlarının düşük olması yer almaktadır. Özellikle petrol ve kömür ile kıyaslandıkları zaman gazlar daha çevrecidir. Bu yönüyle de başta buhar kazanı türleri olmak üzere pek çok kazan türünde gaz kullanımına geçilmektedir. Yakıt olarak kullanılan gazların başında doğal yer gazı bulunmaktadır. Evlerde ya da konutlarda ısınmak amacıyla da kullanılan bu gaz çevre dostu olmasının yanı sıra daha düşük maliyetiyle de ön plana çıkmaktadır. Ancak gaz kullanılan kazanlar için de ekstra tedbirler alınması elzemdir. Zira gaz da en az petrol ürünler kadar yanıcı ve patlayıcı niteliklere sahip olan bir yakıttır.